Het is een prachtige maandagochtend. Eigenlijk veel te mooi om binnen aan de keukentafel te zitten; strak blauw, fris maar zonnig. De nazomer is hier – net als in Nederland – ingetreden en dat is een verademing na de benauwende hitte van de eerste periode.

Met ons vier gaat het goed. We zijn alweer twee maanden in Korea en een aantal dingen beginnen wel normaal te worden of voelen, tegelijkertijd zijn er dagelijks ongewone dingen en alhoewel soms wat lastig hopen we dat dat nog lang zo blijft. Waarschijnlijk wel; van andere buitenlanders die hier al wat langer zitten, horen we dat Korea eigenlijk gaandeweg alleen maar aparter wordt.We redden ons hier prima maar zodra het iets met de taal of Koreaanse cultuur te maken heeft, lopen we vast. En dat is nogal eens! Maar stapje voor stapje weten we het meestal wel te regelen. Hierbij scheelt natuurlijk dat we niet zoveel haast hebben – Marieke heeft zat tijd om zaken uit te zoeken en te regelen – en tot nog toe kunnen we ook de lol er wel van in zien. Maar de meest gemakkelijke dingen kunnen moeizaam gaan en menig (telefoon)gesprek stokt onverrichterzake. Door een Koreaans meisje dat bij Saba en Birge op school zit en bij ons in het appartementengebouw (of flat…) woont, weten we nu bijvoorbeeld eindelijk hoe de code voor de voordeur werkt en hoeven we niet altijd te checken of we ons pasje bij ons hebben als we de deur uitgaan (of bij de conciërge aan te kloppen omdat je het pasje vergeten was. Die zal trouwens ook wel gedacht hebben; “Waarom gebruiken ze de code niet?”).En alhoewel het voor Rob best hard werken is, komt ook hij stapje voor stapje wel verder en laat zich niet frustreren. We realiseren ons natuurlijk dat wij hier te gast zijn en de Koreanen niet zullen veranderen; het zijn er ook veel te veel. Maar het is – in onze ogen – wel een apart volk. Wat dat betreft kan Marieke voorlopig nog goed vooruit en is er volop te observeren en analyseren.

Alhoewel de Koreanen geen gestreste indruk maken, in het contact overwegend vriendelijk zijn en ook wel humor hebben, kregen we vanuit Nederland een krantenartikel dat ze hier het hoogste suïcidecijfer ter wereld hebben. Want Zuid-Korea is niet voor niets van één van de armste landen (na de Koreaanse oorlog tot 1953) tot één van de meest ontwikkelde en rijkste landen ter wereld geworden; daar moet je wel wat voor doen! De druk om te presteren is enorm. Dat zien we al op de school; wij vinden dat onze kinderen lange dagen maken maar dat is niets vergeleken met de Koreaanse kinderen. Die gaan 5 dagen per week na school naar “Hagwon” waar ze allerlei (bij)lessen volgen. Dat kan pianoles of taekwondo zijn (maar dan dus niet 1 keer maar 5 keer per week) maar op het programma staan ook extra rekenen en Engels, want kennelijk krijgen ze dat op school niet genoeg. Na schooltijd zie je overal busjes die kinderen halen en thuisbrengen van deze Hagwons. De Koreaanse klasgenoten van Saba en Birge gaan rond 10 uur naar bed. In de schoolbus zie je ze dan ook vaak in slaap vallen. Rob ziet het op zijn werk, waar de Koreanen erg lange dagen maken – ook de vrouwen – (dat kan ook want hun kinderen zijn toch naar Hagwon…) en er doorgewerkt wordt net zolang tot het af is. En Koreanen kunnen/zullen niet snel nee zeggen en draaien vervolgens op voor de consequenties van hun toezegging.

Maar we zien het ook in de vrije tijd. Terwijl wij weer fijn via uitzending gemist de Voice of Holland kijken, wordt vrije tijd hier als verloren tijd beschouwd. Tijdens onze vakantie op Jeju eiland konden wij zo een paar uur lekker aan het zwembad liggen, de kinderen in het water spelend en wij met boek. Een Koreaans gezin komt, één van de ouders gaat (gekleed) met de kinderen het water in, daar wordt 10 minuten gespeeld waarin de andere ouder 200 foto’s weet te maken. En dan hup er weer uit, afdrogen en naar de volgende activiteit. Alles gaat “pale pale”; vlug – vlug. Voor ons vaak wel fijn want de service is hier enorm; je zit nog niet in een restaurant of het eten staat op tafel.Maar als je dit alles, en de hiërarchie die hier telt, bij elkaar optelt, kunnen we ons wel voorstellen dat niet iedereen daar vrolijk van wordt.

In de maand september kreeg ons dagelijks leven meer vorm. Dit wordt natuurlijk sterk bepaald door de school van de kinderen en het werk van Rob. Met de eersten gaat het goed; Saba en Birge leren in sneltreinvaart (in die zin passen ze hier wel) Engels. Het is enorm leuk om hen Engels te horen praten. Beiden doen ze dat op geheel eigen wijze. Saba luistert, observeert en vraagt en als ze het beheerst, hoor je haar. Birge kletst volop in een mix van Nederlands en Engels. Beiden komen daar een heel eind mee. Van hun juffen horen we vooral hoe ze zich inzetten om mee te kunnen doen, hoe Birge altijd een smile op haar gezicht heeft en Saba geïnteresseerd is in zaken en ook al haar vinger opsteekt om wat te vragen of zeggen. Beiden werden al beloond met een “Student of the month award” want op deze Amerikaanse school valt heel wat te verdienen. In Saba haar klas sparen ze bijvoorbeeld popcorn punten. Een schepje maiskorrels voor een goede klasse prestatie. En als de pot vol is, hebben ze een popcorn party. Nou dit vinden onze dames wel wat. Alhoewel we van mening zijn dat de Christelijke identiteit van de school wel erg prominent aanwezig is, zijn we verder happy met de school. Dus we hopen dat deze blijft voortbestaan want dat is nog maar de vraag. Door immense financiële problemen door de nieuwbouw, is het kritisch of op korte termijn voldoende cashflow is te verkrijgen om investeerders te vinden voor de langere termijn. Iedereen is er maar wat druk mee want velen hebben een probleem als de internationale school hier verdwijnt, waaronder wij. Als je wilt kan je in allerlei comités en commissies. In het begin zijn we een paar keer naar bijeenkomsten gegaan maar je zit dan naar ellenlange Koreaanse monologen te luisteren (op één of andere manier kunnen ze niet een korte vraag stellen laat staan een kort antwoord geven) die vervolgens in twee zinnen in het Engels worden vertaald. We keep our fingers crossed en hopen er maar het beste van. Ondertussen werken de leerkrachten enthousiast en volop door en merk je aan hen niet dat er problemen zijn. Saba en Birge kunnen goed met hun juffen en hebben daarnaast allerlei andere leerkrachten; voor muziek, gym, Engelse les, in de bibliotheek etc. Volgens ons is het niet alleen de nieuwbouw die de financiële problemen veroorzaakt, er wordt ook niet echt bezuinigd op leerkrachten…. Alhoewel ze al een heel eind meekomen met hun Engels, gaan er natuurlijk nog heel veel dingen langs Saba en Birge heen. Wij vinden het niet zo heel erg dat de uitgebreide bijbel verhalen en preken hun ene oor in en andere oor uitgaan maar sneu was bijvoorbeeld wel dat Saba een strafpunt kreeg omdat ze niet begrepen had dat ze op een bepaalde dag haar leesschrift mee naar school moest nemen. Onze gestructureerde, verantwoordelijke Saba die een strafpunt krijgt (en tja, 3 strafpunten betekent dat je een keer niet mee mag doen met “fun time”). Birge kent inmiddels het klappen van de zweep en weet precies dat als ze op vrijdagochtend in de schoolbus haar dicteewoordjes overkijkt, ze 0 of 1 fout heeft in het dictee die dag.

Door de week is er niet al te veel vrije tijd. Saba en Birge zijn iets voor vieren thuis maar doordat voor hun de wekker iedere morgen om half 7 gaat, gaan ze op tijd naar bed (voor 10 uur J). Het begint nu te komen dat ze zo nu en dan een uurtje spelen met een kind dat hier in de buurt woont of dat we na schooltijd bij iemand op bezoek gaan zodat zij met de kinderen kunnen spelen en Marieke met de moeder kan thee drinken. Verder gaan ze 1 keer per week naar kookclub en spelen we regelmatig flesjes voetbal of badminton. Maar het liefst gaan ze op Hyves na schooltijd om daar heeeeel veel smileys te versturen naar hun vriendjes en vriendinnetjes in Varssel. En we bezochten ook al met zijn drieën de nailshop want nadat Birge die had gezien, met die honderden flesjes nagellak in alle kleuren van de regenboog, konden we daar niet meer omheen! Met paarse en blauwe glitter nagellak kwamen ze thuis. Ook toen werden we verrast want juist als je het niet verwacht, blijkt het nagellak meisje, of heet dat manicure?, vloeiend Engels te spreken omdat ze in Amerika heeft gewoond.

Het gareel wordt ook bepaald door Rob zijn werk en Koreaanse les. Inmiddels zijn we er wel achter dat als je een beetje Koreaans wilt leren, en dat willen we vooralsnog, je moet investeren. Rob gaat dan ook drie avonden per week en maakt dan lange dagen, is om half 10 thuis. En Marieke gaat twee ochtenden per week. Dus binnenkort spreken we thuis Koreaans haha. Nee, dat zal echt niet gaan gebeuren want gemakkelijk is anders. Dat zal ongetwijfeld met onze leeftijd te maken hebben maar ook door de complexiteit van de taal. Eerst moet je het alfabet onder de knie zien te krijgen (40 tekens), dit is Rob al wel gelukt. Dan ga je een soort rebus oplossen en weet je enigszins wat er staat (maar het klasje is dan al weer verder want die kunnen veel sneller lezen). Maar ja, wat betekent het dan? Marieke haar lerares spreekt nauwelijks Engels dus zie er dan maar eens achter te komen. Uiteindelijk doe je dan een poging om het woord uit te spreken en kijken ze je vragend aan omdat je het niet goed (genoeg) uitspreekt. Om het nog leuker te maken heb je ook met beleefdheidsvormen te maken en is je taalgebruik afhankelijk van degene tegen wie je het hebt. En dan niet alleen of die persoon ouder of jonger dan jou is maar bijvoorbeeld ook of het je eigen familie of je schoonfamilie is. Nou, Marieke snapt er al bij al nog helemaal niets van maar dat zal hopelijk beetje bij beetje wel komen. Ze zit in een klasje met 15 vrouwen, die allemaal al langer deze beginnerscursus volgen, of voor de tweede, of zelfs derde, keer en op zich lijkt het niveau wel aan te sluiten. Want het is voor buitenlandse vrouwen die met een Koreaan getrouwd zijn (de meesten vanuit de Filipijnen, China of Vietnam en door een huwelijksbureau….) en we leren alles over de keuken, winkels en de schoonfamilie.

Rob zit met zijn werk in een volgende fase. Na de zomer kwamen er de nodige Koreaanse lijken uit de kast waardoor hij zich sterk afvroeg of het onbetrouwbaarheid of cultuurverschillen zijn. Het zal beide zijn. Want alhoewel Koreanen niet zozeer opzettelijk onbetrouwbaar zijn, kan je als Westerling niet van hen op aan door hun compleet verschillende zienswijze en aanpak. De klant roept en zij draaien no matter what. Alles kan waarbij erg op korte termijn gedacht en ad hoc gehandeld wordt. En dus ontstaan er vaak direct problemen zodra iets uitgevoerd moet worden. Alhoewel dat meer hun problemen en niet zozeer die van Rob zijn, moet hij ze daar wel keer op keer op wijzen. En continu worden de grenzen en mazen van het net opgezocht. Pas als je op je strepen gaat staan, of je hiërarchie troef inzet, leggen ze zich er bij neer. Dit maakt dat Rob met het nieuwe bedrijf twee stappen voorwaarts en weer een stap terug maakt. Of soms ook wel andersom. En daarbij is het niet altijd simpel om aan de Duitse directie uit te leggen dat sommige zaken – die in Europa voor de hand liggend zijn – hier echt niet zo gemakkelijk gaan. Kortom; wel zoeken naar de juiste weg en manier waarmee alle partijen voldoende uit de voeten kunnen. Aerzen Turbo staat aan de vooravond van overname van een deel van de productie. Eerder dan gepland, als gevolg van één van de lijken. De Koreanen bleken dermate gesjoemeld te hebben dat ze in Amerika op de zwarte lijst staan. Dus het is zaak om zo snel mogelijk onder Duitse vlag te produceren zodat de machines (die al besteld zijn; de klant roept en zij draaien….) Amerika in kunnen. Dit betekent voor Rob een verhuizing van kantoor en bedrijf en overname (al dan niet tijdelijk) van zo’n 20 Koreaanse werknemers. En daar komt heel wat bij kijken. Maar al bij al ziet hij het als enorme uitdaging en maakt ook heel veel leuke dingen mee. Zo was hij laatst bij hun Koreaanse leverancier voor China. Na het zakengedeelte werd hij uitgenodigd om thee te proeven. En zo zat hij bij een zakenrelatie in een theehoekje wat hem sterk deed denken aan het restaurantje van Saba en Birge in onze woonkamer en dronk de duurste Chinese theeën uit gouden kommetjes. Er ging een wereld voor hem open! Hij vond zichzelf heel grappig (en was dat ook wel) toen hij na deze middag thee drinken, na vertrek tegen zijn collega zei; “Zo, zullen we nu eerst eens een kopje thee gaan drinken?”

Marieke haar gareel ziet er wat anders uit maar krijgt ook meer en meer vorm. Maar natuurlijk niet te veel want dat was niet de bedoeling J. Met twee ochtenden Koreaanse les, 1 ochtend naar school om Saba en Birge daar Nederlandse les te geven, een dagdeel vrijwilligerswerk in de bibliotheek, sporten en de organisatie van het gezinsleven, de uitstapjes en vakanties en contacten vindt zij het vooralsnog meer dan prima. Het is zalig om weinig verplichtingen te hebben en tijd voor het gezin, voor jezelf en voor het ontdekken van een compleet andere wereld. De eerste contacten zijn inmiddels kennissen en hopelijk worden wat van deze kennissen weer vrienden. En leuk is de enorme internationale diversiteit van deze contacten. Na twee maanden hier hebben we afgelopen weekend voor het eerst Nederlanders ontmoet. In Daejeon wonen verder geen Nederlandse families, alleen deze man die voor Bosch werkt en waarvan het gezin in Seoul woont. Komend weekend gaan we voor het eerst naar de Nederlandse club. Hier zijn 22 gezinnen lid van dus erg veel Nederlanders zijn er niet in Zuid-Korea. Eens per maand wordt een activiteit georganiseerd en wij sluiten zondag aan voor de herfstwandeling. En wie weet valt er een blokje kaas mee te prikken, of een lekker dropje of zo. Nou zijn we niet zo zielig want vorige week ontvingen we nog een kilo drop uit Varssel! En over twee weken komt ons eerste bezoek (die inmiddels een koffer kunnen vullen met onze bestelling). Marieke haar ouders komen drie weken en daar verheugen we ons op. Het voor- en najaar zijn de beste tijden om te bezoeken, de zomer is te heet en de winter wordt enorm koud. Nou wordt Marieke’s vader komende maand 70 dus voor hem een prima aanleiding om in het najaar naar Zuid-Korea te komen!

In september genoten we ook van onze eerste vakantie hier, op het eiland Jeju. Alhoewel wij een iets andere voorstelling hadden van een honeymoon eiland was het erg leuk en zagen we inderdaad veel honeymooners. Deze zijn namelijk gemakkelijk herkenbaar want dragen ofwel dezelfde kleding, ofwel ze voeren elkaar én ze maken nog meer foto’s dan de gemiddelde Koreaan. Met de boot op de ferry gingen we er naar toe. Deze overtocht van 5 uur was al een belevenis want het was inclusief live muziek en karaoke! Oorverdovend hard weliswaar, en natuurlijk begrepen we niets van de Koreaanse gebruiksaanwijzing dus konden alleen de nummers intoetsen maar niet het volume terugbrengen. En laten ze nou Gerard Joling ook op de lijst hebben staan! Karaoke zingen is hier erg populair en begrijpelijk want je wordt er al vrolijk van als je door het raampje een groep jolige Koreanen ziet en hoort joelen.Maar ja, dan kom je op het honeymoon eiland en blijken ook hier gewoon flats te staan. En omdat het Cheosuk (Thanksgiving) was, waren alle leuke hotels de eerste dagen vol en zaten wij eerst twee nachten in die stad met flats. Daarna echter verhuisden we naar een schitterend hotel aan de kust met een fantastisch zwembad (zie Saba haar filmpje.) Saba en Birge wilden het liefst de hele dag bij het hotel blijven, lekker in het zwembad en op en neer in de glazen lift. Ze voelden zich als Sjakie in de chocoladefabriek. Ook door het ontbijtbuffet dat uit talrijke lekkernijen bestond. Het weer werkte goed mee dus het was veel zon, zee, strand en zwembad. Maar ook natuur en cultuur want Jeju bleek inderdaad een erg veelzijdig eiland te zijn. We maakten een serieuze bergwandeling van 4 uur de hoogste berg van Zuid-Korea op (Hallasan), met voor de kinderen paardrijden als beloning in het vooruitzicht als ze niet te veel zouden klagen…. Petje af voor onze dames want er liepen vele Koreanen in blitse outdoor outfits, maar geen kinderen. De volgende dag bleek het hier normaal te zijn om 5 minuten paard te rijden. Past wel in het Koreaanse maar niet in ons plaatje. Dus flink onderhandelen (want paardrijden gebeurt hier niet veel en is enorm kostbaar) om maar liefst een buitenritje van een half uur te maken. Birge was helemaal in haar nopjes.

We klommen naar een kraterrand en bezochten watervallen, grotten en haventjes. Op alle plaatsen mocht Birge op de foto met enthousiaste Koreanen. We denken erover om geld te gaan vragen want die blonde haartjes zijn hier heel wat waard. We zochten schelpen en zwommen in de zee. En bezochten het museum van de “Haenyeo’s”, de duikende vrouwen van Jeju. We boften want er was een zang- en dansvoorstelling en natuurlijk werden wij uit het publiek gehaald om volop mee te doen. Deze haenyeo’s duiken zonder zuurstof naar zo’n 10 meter diepte op zoek naar schelpdieren, zeewier en inktvissen. Dit is hun bron van inkomsten. Een enorm zwaar beroep waardoor er ook minder en minder van deze haenyeo’s zijn omdat de jonge generatie liever in het toerisme of achter de kassa werkt.Op Jeju dronken we ook een biertje met Ingrid en Eric, het Vlaamse gezin dat ook op TCIS zit. Zij bleken hun vakantie ook op Jeju door te brengen. Voor ons en leuk om in de eigen taal te kunnen spreken (alhoewel we dat thuis natuurlijk ook doen) en ook om hun ervaringen te horen. Zij wonen hier inmiddels zo’n anderhalf jaar. Ook Jeju heeft een eigen delicatesse en dat is zwart zwijn. Erg bijzonder vonden we het weliswaar niet, het smaakte net als een gewoon speklapje, maar het was aanzienlijk aangenamer dan de aal en meelwormpjes. Na twee maanden Zuid-Korea is Birge haar restaurant top 5: 1) Dunkin Donuts 2) Paris Baquette 3) Pizza Hut 4) Tous les jours (= gelijk aan Paris Baquette) en dan eindelijk op 5) Korean BBQ.

Al bij al hadden we een zalige vakantieweek. Maar thuis was het ook weer leuk want we maakten ons op voor Saba haar 9^de verjaardag. En ook dat was natuurlijk anders dan anders. Het thema voor dit jaar was niet zo moeilijk en voor de vakantie had Saba alle meisjes uit haar klas uitgenodigd voor haar Dutch birthday party. Lang leve de Oud Hollandse spelletjes! We gingen van zaklopen naar aardappelrace naar spijkerpoepen. Tijdens de Nederlandse quiz bleek ons landje niet erg bekend en werd de Hollandse delicatesse (drop) uitgespuugd. Maar het hoogtepunt – in ieder geval voor ons - was het Nederlandse liedjes zingen. Eén meisje kreeg door de koptelefoon een Nederlands liedje te horen (zoals “Ik heb een toeter op mijn waterscooter”) en moest dit meezingen. De rest hoorde alleen haar zingen en moest van een lijstje raden wat zij in hemelsnaam aan het zingen was. Wij hadden de tranen in de ogen zo grappig was het. De Koreaanse meisjes vonden het iets minder grappig want houden er niet zo van om voor gek te staan of iets te doen wat ze niet goed kunnen. Terwijl wij van het ene spelletje naar het volgende gingen, vroeg één van hen ook wanneer ze nou mochten spelen. Al bij al was het een succes en heeft niet alleen Saba genoten maar hoorden we ook van de andere meisjes dat het “the best party” was. Nou ging niet alles even goed want één van hen viel met zakkenlopen en bleek later een gebroken arm te hebben en Rob deed er 3 uur over om de 8 meisjes thuis te brengen….

De volgende dag gingen we op pad voor Saba haar verjaardagscadeau; ze wilde gaatjes in haar oren. Ook dit ging anders dan verwacht. Het duidelijk maken bij de juwelier wat de bedoeling was, was redelijk gemakkelijk met onze “international body language” maar we hadden een soort nietmachine verwacht en niet dat de mevrouw gewoon met de hand de oorbellen door de oren prikte. Saba gaf geen krimp en is helemaal blij met haar paarse sterretjes. Eén ochtend was er even paniek want toen bleek één van de oorbellen eruit. Toen moest Rob er wel even aan te pas komen om het oorbelletje er opnieuw door te drukken.

Tot slot werd er op 26 september in de klas getrakteerd op donuts met Nederlandse vlaggetjes en genoot Saba van alle aandacht vanuit Nederland. Ze kreeg veel e-mailtjes, berichten, Hyves smileys, kaarten en zelfs cadeautjes.

Het contact met Nederland is moeilijk bij te houden. We genieten van de mails, berichten, Skype gesprekken, post en onverwachte cadeautjes. Maar het lukt helaas niet om alles zorgvuldig te beantwoorden.

In ons huis voelen we ons happy. Alhoewel er wel degelijk een beperkt aantal huizen blijkt te zijn, waar vooral de buitenlanders in wonen, is zelfs Marieke blij in onze Taj Mahal flat waar het altijd licht is en we van alle gemakken voorzien zijn. Rob kreeg op zijn verjaardag een BBQ voor op het dakterras en langzaam aan raakt het huis wat aangekleed. Marieke informeerde bij een Koreaanse kennis waar nou leuke spulletjes te koop zijn. Op het internet natuurlijk! Zuid-Korea heeft de snelste internetverbinding ter wereld. Ze adviseerde een Koreaanse site waar je de belangrijkste informatie naar het Engels kan vertalen. Met ons foreign registration number (wij zijn uitgeschreven uit Nederland en staan officieel te boek in Zuid-Korea) lukte het Marieke om te registreren en een hele middag was zij vervolgens zoet om voor Saba en Birge een vloerkleedje, zitzak en kastje te kopen. Want het was een soort EBay en natuurlijk kan ze niet gericht zoeken op “paars vloerkleedje” dus is het klikken – klikken – klikken totdat ze de vloerkleden categorie vindt. Vervolgens door 328 pagina’s heen scrollen om te kijken of er een paarse bijzit. En dan op vertalen drukken en tellen hoeveel van boven paars is. Om dan bij de bestelling weer goed te tellen en maar te hopen dat het ook daadwerkelijk de paarse wordt. Het bestellen was gelukt op donderdag. Vervolgens wordt zij op vrijdag door allerlei Koreanen gebeld. Is het paarse vloerkleedje uitverkocht of willen ze afspreken wanneer het te bezorgen? Dit soort gesprekken stokt dus onverrichterzake. Op zaterdagochtend wordt er drie keer gebeld bij de ingang en één voor één worden de vloerkleedjes, kastjes en zitzakken afgeleverd. En alle in de goede kleur! Hoera. Jullie zullen begrijpen dat Marieke zich helemaal niet nutteloos voelt zo zonder werk. Er zijn zoveel manieren om dingen te bereiken in het leven….

Dit was het voor de maand september. Op naar de maand oktober. De maand waarin Anton en Brigitte/pappa en mamma/opa en oma ons bezoeken. Waarin we onze eerste ervaringen in het dagelijkse leven kunnen delen en hopelijk na-zomeren zodat we de BBQ kunnen aansteken en er op uit kunnen. Dat na-zomeren wensen we jullie in Nederland ook!

Annyeong-hi gyeseyo en tot in oktober!